Castelli Romani, Roma'nın 25 km doğusunda, Roma soylularının ve papaların yüzyıllarca yazlık sayfiye alanı olarak kullandığı, doğayla iç içe tarihi ve şarap kültürüyle zenginleşmiş kasabalarıyla ünlü olan bir bölgedir.
Sessiz ve yavaş bir haftasonu kaçamağı olsun, Roma seyahatinize minik bir dinlenme durağı eklemek için olsun bu kasabalardan birini seçerek günübirlik - yarım günlük bir plan yapabileceğiniz gibi, bu kasabaların birkaçını kombinleyip görmeniz de mümkün.
Bu yazıda da hem tek tek gitmek hem de kombinleyerek gitmek için en mantıklı seyahat rotalarını sizinle paylaşıyor olacağım.
O zaman bölgedeki favori kasabam Castel Gandolfo ile başlayalım.
Castel Gandolfo
Yukardaki gönderinin açıklamasında da bahsettiğim gibi öyle büyük bir yer değil. Küçük, sakin, Roma'nın kalabalıklığını ve koşuşturmasını geride bırakıp bir göl havası alacağınız, zamanı yavaşlatıp dinleneceğiniz bir kasaba.
Romalılar da bu amaçla kullanıyor zaten. Yazlıklarını buraya yaptırmışlar. Papa'nın bile yazlık sarayı burada.
Kasabanın tamamını görmeniz yarım saat, gezilecek sınırlı yerleri gezmenizle de birkaç saat diyelim.
Ama küçük de olsa kafanızı çevirdiğiniz her yerde kartpostallık görüntülerle sizi mest edecek, aşırı şirin bir yer.
Klasik İtalyan tepe köylerinden beklenebilecek tüm kriterlere sahip: volkanik göl manzarası, renkli daracık sokaklar, mis kokulu hediyelikçiler ve yerel restoranlar...
Bu kasabada yapabileceklerinizden bahsedecek olursam;
Volkanik bir krater gölü olan Albano gölünde yüzebilir, kano ve kayıkla gezi yapabilir, yaz aylarında göl kenarındaki plaj kulüplerinde güneşlenebilir ya da su sporları yapabilirsiniz. Ayrıca göl kenarında piknik yapabilir ve bisiklet kiralayıp tur atabilirsiniz.
17. yy'da inşa edilmiş Papalık Sarayı (Apostolik Saray)'nı ziyaret edebilir, Papa'nın özel dairelerini ve tarihi eserleri görebilirsiniz. Giriş ücreti 10€ ve haftaiçi sadece 13.00'a kadar açık. Gidecekseniz açılış kapanış saatlerini de göz önünde bulundurmakta fayda var.
Bu sarayın, İtalyan Rönesansı ve Fransız Barok tarzlarını yansıtan peyzajlar, antik Roma dönemine ait kalıntılar ve muhteşem bitki örtüsünü keşfedebileceğiniz bahçeleri de rehberli turlarla gezilebiliyor.
Kasabada ayrıca Bernini'nin tasarladığı Villanova Aziz Thomas Kilisesi, Vatikan Gözlemevi ve dünyanın ilk posta kutusu da bulunuyor.
Dar sokaklarında yürüyüş yaparak, yerel dükkanları ve kafeleri keşfedebilir, yerel restoranlarda yemek yiyip, lavanta kokulu dükkanlardan ev yapımı hediyelikler alabilirsiniz.
Roma'dan 2.10€'luk bölgesel trenlerle sadece 45 dakikada kasabaya ulaşabilirsiniz.
Göl kenarı olduğu için yanınızda sivrisinek savar bulundurmanızı şiddetle tavsiye ediyorum. Aylara göre ne giymeniz gerektiğini de bu yazıda bulabilirsiniz: İtalyan Şehirlerinin Aylara Göre Hava Durumu ve Valiz Tüyoları
Nemi
Nemi'ye gitmek Castel Gandolfo kadar kolay değil çünkü tek trenle ulaşamıyoruz. O yüzden otobüs saatlerine dikkat etmek önemli hem giderken hem de dönerken. Otobüs aktarmalı tren bileti 3.90€.
Bu kasaba biz Türkler arasında çok daha popüler çünkü bazı dizilerimizin bazı sahneleri burda çekilmiş.
Hatta Nemi önce Çanakkale'nin İntepe beldesiyle, sonra Bozcaada ile kardeş kent olmuşlar, bu törenler için o günlerde Nemi, Türk bayraklarıyla donatılmış.
İntepe Belediyesi ile işbirliği, Troia (Truva) kültürüne dayanan ortak bir geçmişi simgeliyor; çünkü her iki bölge de Troialı Aeneas'ın soyundan geldiğine inanıyor.
2008 yılında, Nemi'de düzenlenen törende, İntepe-Troia Caddesi tabelası asıldı ve Troia Dostluk Korusu için meşe ağaçları dikildi. Bu ağaçlar, Troia'dan getirilen tohumlarla yetiştirildi. Ayrıca, Nemi Gölü kıyısındaki seyir terasına bir plaket yerleştirildi.
Nemi halkı da Türklere aşina, bazı Türkçe kelimeleri öğrenmişler.
Siz de kasabaya adımınızı atar atmaz sizi karşılayan çilek kokularıyla mest olup, dar arnavut kaldırımlı renkli sokaklarında dolaşıp, yerel restoran ve pastanelerden çilekli tatlıları deneyebilir ve göl manzaralı kartpostallık fotoğraflar çekebilirsiniz.
Diğer şehirler için de neler yenmesi gerektiğini bu yazıda okuyabilirsiniz. İtalya’da Hangi Şehirde Ne Yenir?
Tarih meraklıları için birebir olan Roma İmparatoru Caligula’nın gölde yaptırdığı devasa gemilerin kalıntılarına adanmış bir müze; Roma Gemileri Müzesi'ni gezebilirsiniz.
Seyahatinizi mümkünse her yıl Haziran ayının ilk pazar günü yapılan Çilek Festivali'ne getirin.
Gün boyu süren bu festival sabah 10.00'da başlıyor ve 18.00'de her yaştan kızların geleneksel kıyafetler (kırmızı etek, siyah korsaj, beyaz bluz ve başlarında örtü) giyerek köy sokaklarında ücretsiz çilek dağıttıkları geçit töreni gerçekleşiyor.
Volkanik gölün kıyısında muhteşem bir havai fişek gösterisi ile birlikte konserler, bayrak sallama geçitleri ve tadımlar ile neşe dolu bir atmosferde gerçekleşen bir festival. Meyvelerin yanı sıra yerel çiçekçilerin, tarihi merkezi eserleriyle süsledikleri bir sergi de var.
Frascati
Meşhur Frascati şarabını duymuşsunuzdur. Roma’ya yakınlığı, Barok dönemi tarihi villaları, muhteşem Roma manzaraları ve meşhur şarabıyla hem tarih hem lezzet hem de huzur arayanlar için birebir o kasabaya seyahate ne dersiniz?
Kasabanın merkezi Piazza San Pietro'da kafeler, küçük dükkanlar ve lokal pizzacılar arasında dolaşabilir, 17. yy'dan kalmış San Pietro Apostolo Kilisesi'ni gezebilirsiniz.
Kasabada Roma manzarası izleyebileceğiniz teraslar mevcut. Gün batımı için birebir. Özellikle Via del Tuscolo rotasında yürüyüş yapabilirsiniz.
Kasabanın simgesi Villa Aldobrandini'den bahsetmeden olmaz. Tepede yer aldığı için Frascati’ye girişte hemen fark ediliyor, dışarıdan görünüşünün etkileyiciliği kadar bahçeleriyle de göz kamaştırır (özel mülkiyet ama bazı dönemlerde özel etkinliklerle bahçelere giriş yapılabiliyor).
Villa Falconieri Rönesans tarzı mimarinin örneklerinden. UNESCO ile bağlantılı kültürel etkinlikler düzenleniyor ve rehberli turlarla gezilebiliyor.
Frascati’nin yerel şarap üreticilerinden Antiche Terre Tuscolane veya Casale Marchese gibi bağevleri turlar ve tadımlar düzenliyor, ilginizi çekiyorsa katılabilirsiniz.
Mahzen turlarında ya da merkezde yerel şarap ve zeytinyağı almayı unutmayın.
Diğer şehirler için de neler alabileceğinizi bu yazıda bulabilirsiniz. İtalya’da Hangi Şehirden Ne Alınır?
Roma Termini’den Frascati yönüne giden bölgesel trenlerle yaklaşık 30 dakika sürer ve bilet 2.10€'dur.
Marino
Çeşmesinden su yerine şarap akan şehir! Şaka yapmıyorum. Şehrin ana meydanındaki Dört Moresk Çeşmesi'nden (Fontana dei Quattro Mori) festival zamanları şarap akıyor ve ücretsiz olarak herkese ikram ediliyor.
Piazza San Barnaba, San Barnaba Bazilikası, Santa Maria delle Grazie Kilisesi ve Manastırı ve özellikle de, soylu Colonna ailesine ait Marino’nun en büyük tarihî yapılarından biri olan Palazzo Colonna'yı gezilecekler listesine eklemeyi unutmayın.
Marino’nun altında geniş bir yeraltı tünel ve mahzen ağı var. Bazıları ziyarete açık, rehberli turlarla keşfedilebiliyor. Antik çağlardan beri şarap depolama alanı olarak kullanılmış. Şarap kültürünün kökleri burada yatıyor.
Kasaba, tepede kurulu olduğu için çevrede çok güzel manzara terasları var. Özellikle via dei Laghi yönünden bakıldığında Albano Gölü ve çevre köyler görülebiliyor.
Seyahatinizi mümkünse her yıl Ekim ayının ilk Pazar günü düzenlenen SAGRA DELL’UVA (Üzüm/Şarap Festivali)'ne denk getirin. Törenle birlikte çeşmelerden şarap akar, sokaklarda müzik, dans ve yerel ürün pazarı kurulur.
Roma Termini'den Marino'ya giden banliyö trenleri ile yaklaşık 30-35 dakika. İstasyon merkezden biraz aşağıda kalıyor ama yokuş yukarı 10-15 dakikalık güzel bir yürüyüşle çıkılabiliyor.
Albano Laziale
Roma döneminde önemli bir askeri üs olan Alba Longa’nın yerinde kurulmuş. İmparatorlar, yazlıklarını burada yaptırmış. Castel Gandolfo'dan 15-20 dakikada yürüyerek bile ulaşılabilir.
Kasabanın merkezindeki tarihi, Barok tarzdaki katedral; Cattedrale di San Pancrazio, önündeki geniş kafelerle çevrili meydan; Piazza San Pancrazio, her zaman açık olmayan ama dışarıdan da görülebilen MS 2. yüzyıldan kalma küçük bir Roma amfitiyatrosu Anfiteatro Severiano, Arkeolojik ve dini eserlerin sergilendiği küçük ama etkileyici bir müze olan Museo Diocesano di Albano'yu gezilecekler listenize ekleyebilirsiniz.
Ancak tam bir mühendislik harikası olan MÖ 1. yüzyıldan kalma devasa yer altı su deposu Cisterna Romana (Roma Sarnıcı) görülmeden olmaz. Rehberli turlarla gezilebiliyor (önceden saatleri kontrol etmek iyi olur).
Roma'da da devamı olan Antik Roma yolu Via Appia Antica hâlâ görülebilir durumda, üzerinde yürüyerek Roma dönemine zaman yolculuğu hissi yaşayabilir ve Termalar, villalar gibi Roma kalıntılarını da görebilirsiniz.
Grottaferrata
Castelli Romani’nin en az turist çeken ama bir o kadar da mistik ve tarihî havasıyla öne çıkan saklı güzelliklerinden biri. Özellikle bizans etkileri, manastırı, sessiz taş sokakları ve Roma’ya olan yakınlığıyla dikkat çeker. Frascati’den çok güzel manzaralar eşliğinde yürüyerek (~25 dakika) bile gidilebilir.
Yürümek istemeyenler için Roma Termini’den Frascati veya Marino’ya tren, ardından kısa bir otobüs/taksi yolculuğuyla ulaşılabilir.
Grottaferrata, Via Latina üzerinde yer alıyor ve çevrede eski Roma villalarının kalıntılarına rastlamak mümkün.
Kasabanın kalbi, 1004 yılında kurulan ve hâlâ aktif olan Doğu (Bizans) ayinleriyle Katolik ibadeti yapılan bir manastır olan Abbazia di San Nilo (San Nilo Manastırı)'dır. İçerisinde antik bir kitaplık, mozaikler ve tarihi mezarlar da yer alır.
Kasabada çok eski dini metinler, el yazmaları ve tarihî belgeler barındıran bir kütüphane de mevcut; Biblioteca statale del Monumento Nazionale di Grottaferrata.
Kasaba küçük meydan, taş sokaklar, şarap dükkanları ve yerel fırınlarla dolu. Yerel ürün alışverişi yapmayı unutmayın. Zeytinyağı, şarap, bal, sabunlar... hepsi küçük butik dükkânlarda satılıyor.
Ariccia
Albano’dan, kısa bir otobüs ya da yürüyüşle (yaklaşık 20 dakika) Ariccia’ya geçebilirsiniz.
Özellikle porchettasıyla (meşhur fırınlanmış domuz eti) tanınan bu kasaba Bernini'nin mimari eserleriyle de öne çıkıyor.
Bernini ve öğrencileri tarafından tasarlanmış ana meydan Piazza di Corte, kasabanın kalbidir.
17. yüzyıldan kalma saray, Palazzo Chigi, Barok mimarinin Roma dışındaki en etkileyici örneklerinden biridir. İçinde orijinal mobilyalar, tablolar ve tarihi odalar yer alır. Hatta Luchino Visconti'nin Gattopardo (Leopar) filmi burada çekildi.
Sarayın yanında Bernini imzası taşıyan küçük ama zarif bir kilise bulunur, Collegiata di Santa Maria Assunta.
19. yüzyılda yapılmış dev bir viyadük olan Ponte di Ariccia (Ariccia Köprüsü)'nden kasabayı çevreleyen vadiler ve manzaralar muhteşem görünür. Özellikle gün batımında manzara izlemek için harika olur.
Doğayla iç içe yürüyüş ya da piknik yapmak isteyenler için Palazzo’nun hemen arkasındaki park, Parco Chigi (Chigi Parkı) ideal.
Ana meydandan başlayarak sağlı sollu dizilmiş fraschette adı verilen geleneksel lokantalar vardır. Öğle saatlerinde canlı müzik bile denk gelebilir! Ev yapımı şarap ve peynirler, yerel tatlılar bulunur.
Kasabanın ünlü yiyeceklerinden de bahsedecek olursam;
Porchetta Ariccina – Baharatlı, fırınlanmış domuz eti. Pecorino peyniri, domatesli bruschetta, ev yapımı kırmızı şarap
Tatlı olarak: “Tozzetti” (bademli bisküvi), “Crostata di visciole” (vişneli tart)
Farkettiğiniz üzere kasabalar birbirine oldukça yakın, bazıları birbirine yürüme mesafesinde. Çok adanır ve hızlı gezerseniz toplu taşımayla bile hepsini bir günde gezmeniz mümkün. Ancak şahsen çok sıkıştırmayı sevmediğim için araçla tüm kasabaları gezebileceğiniz bir rota ve toplu taşımayla birbirine yakın olan favori kasabalarımı içeren bir rota hazırladım. Kasabaların gezilecek yerlerini detaylıca yukarda bahsettiğim için ilginizi çeken şeyleri bu rotalara kendiniz eklemeyi unutmayın.
Castelli Romani Günübirlik Tur (Arabayla)
Başlangıç noktamız Roma, sabah erkenden yola çıkıyoruz. (08:30)
1. Durak: Frascati (Varış: 09:15)
Piazza San Pietro'da sabah kahvesi ve cornetto
Sokakları gezin, Villa Aldobrandini manzarasını görün. Eğer ilginizi çekiyorsa, sabah erken saatlerde kısa bir şarap tadımı turu yapılabilir. Önceden rezervasyon yapmayı unutmayın. (Ayrılış: 10:30)
2. Durak: Grottaferrata (Varış: 10:45)
Bizans stilindeki Abbazia di Santa Maria di Grottaferrata’yı gezin (ücretsiz). Kısa bir yürüyüş turu, birkaç fotoğraf (ve ayrılış: 11:30)
3. Durak: Nemi (Varış: 12:00)
Küçük dükkanlardan çilek reçeli, likör veya hediyelik alın. Göl manzaralı bir restoranda hafif bir öğle yemeği / çilekli ricotta tatlısı yiyin.
Museo delle Navi Romane (5 €)'yi gezin. (Ayrılış: 13:45)
4. Durak: Ariccia (Varış: 14:00)
Palazzo Chigi (8 €)
Ponte di Ariccia üzerinden kısa yürüyüş yapıp eğer yemek yemediyseniz "osteria"larda yerel mutfağı tadın. (Ayrılış: 15:30)
5. Durak: Castel Gandolfo (Varış: 15:45)
Papalık Sarayı ziyareti (10 €)
Albano Gölü kıyısında yürüyüş veya dondurma molası. Gün batımına doğru Piazza della Libertà’da oturup manzaranın keyfini çıkarın. Dönüş saatinizi kendiniz belirleyin.
Bu kasabalarda bol bol fotoğraf çekinmeyi ve eğlenmeyi unutmayın.
Castelli Romani Günübirlik Tur (Toplu Taşımayla)
1. Roma Termini → Castel Gandolfo (yaklaşık 40 dakika, bölgesel tren, 2.10€)
Papalık Sarayı (bilet: 10 €)
Piazza della Libertà ve göl manzarası
Albano Gölü kıyısında yürüyüş
Zaman: 09:00 – 11:30
2. Castel Gandolfo → Albano Laziale
Yürüyerek: 25 dakika (güzel göl manzaralı bir rota)
Alternatif: COTRAL otobüsü (1,30 €)
Antik Roma sarnıcı (Cisternone Romana – ücretsiz)
Küçük dükkânlar, yerel pastaneler
Zaman: 11:30 – 13:00
3. Albano Laziale → Nemi (COTRAL otobüsleriyle 20 dakika, 1.30 €)
Nemi Gölü manzarası
Çilekli tatlılar (fragoline tart/pasta)
Museo delle Navi Romane (bilet: 5 €)
Zaman: 13:30 – 16:00
4. Nemi → Roma
- Nemi → Genzano di Roma (otobüs, 10 dakika, 1,30 €)
- Genzano → Roma Termini (tren, yaklaşık 1 saat, bilet 2,60 €)
- Alternatif: Albano Laziale’ye geri dönüp trenle Roma’ya dönmek
2025'te seyahat edeceklerin göz önünde bulundurması gereken en önemli nokta bu yılın Katolikler için Jübile yılı olması ve kalabalıklık açısından genel geçer bilgileri yıkıyor olması. Yani bu yıl çok kalabalık olmayan bu kasabalarda diğer yıllar olduğu gibi sakinlik bulamayabiliriz. Detaylar: İtalya Jübile 2025 Rehberi
Roma ile ilgili şu rehberlerime de göz atabilirsiniz: Roma FCO Havaalanından – Sim Kart, Merkeze Gidiş ve Toplu Taşıma Meseleleri, Roma Pass ve Turist Kart Çeşitleri
Eğer bu rotayı araçla yapacaksanız, kiralayacakken ve kullanırken dikkat etmeniz gereken detaylar: İtalya’da Araç Kiralama ve Kullanma Rehberi, İtalya’da ZTL Bölgeleri ve Cezası
Trenle seyahat edecekseniz, dikkat etmeniz gereken detaylar da burada: İtalya’da Trenle Seyahat Rehberi
Musmutlu Seyahatler, Seyahatolojistiniz.
