Roma için "Açık hava müzesi gibi, hiçbir müzeye girmesen bile dışarıda görülecek çok şey var." dendiğini duymuşsunuzdur. Peki size açık havada ya da müzelerin, sarayların, dini yapıların içlerinde gördüğünüze ek yerin altında da görülecek tonla şey olduğunu söylesem?
Roma, yüzeydeki ihtişamlı yapılarının yanı sıra, antik yeraltı mezarları, gizli tünelleri ve erken Hristiyanlara ait katakomplarıyla da oldukça ilgi çekici bir şehir. Şehrin altında, pagan, Hristiyan ve Yahudi topluluklarına ait mezarlar, sığınaklar ve gizli geçitler bulunuyor.
Üstelik Antik Roma'da yüzeyin seviyesi şuanki yüzeyin seviyesinden çok daha altlarda bulunuyordu. O sebeple pek çok yapı zamanla yükselmiş ve bu yapıların altında Antik Roma'dan kalma kalıntılar bizim için görülecek heyecan verici şeyler olarak kalmış.
Ama dikkat zemin kaygan ve zorlu olabiliyor. Rahat ayakkabı giydiğinizden emin olun.
Yaz aylarında bile yeraltı alanları oldukça serin oluyor, hafif bir ceket almak iyi bir fikir. Üstelik katakomplar dini öneme sahip olduğu için omuzların ve diz kapağına kadar bacakların örtülü olması gerekir.
Ve genellikle küf ve toz kokusu hakim oluyor, solunum ya da allerji problemleri olanlar dikkat etsinler.
Roma’daki Yeraltı Şehirleri ve Tüneller
Vicus Caprarius – Suyun Şehri (La Città dell’Acqua) - Trevi Çeşmesi Altında
Trevi Çeşmesi’ni bilmeyen yoktur. Her gittiğimde o güzel binanın pencerelerinden içeriyi görmeye çalışır ve ne amaçla kullanıldığını merak eder dururdum. Merakım bastırılamaz bir hale geldiğinde ise araştırmaya başladım ve böylece Trevi'nin içine girilebildiğini ve altında bir yeraltı şehri olduğunu öğrendim.
Antik Roma dönemine ait kalıntılar, su kemerleri, su yolları ve havuzlar bulunuyor.
- Ziyaret Saatleri: 11:00 - 17:00.
- Giriş Ücreti: 4€.
- Rezervasyon ve Detaylar: Resmi Site
Roma'nın Gizli Yeraltı Geçitleri (Hypogeum ve Domus Aurea)
Colosseum'un altında, gladyatörlerin savaşlara hazırlanmak için kullandıkları gizli geçitler ve odalar bulunduğunu hepimiz biliyoruz ve özel turlarla ziyaret edilebiliyor.
Domus Aurea, İmparator Nero’nun efsanevi altın sarayı olup, hala arkeolojik kazılar devam ediyor.
Basilica di San Clemente ve Yeraltı Katmanları
3 farklı katmanda inşa edilen Roma’nın en ilginç dini yapılarından biri.
Üst kat, 12. yüzyıldan kalma San Clemente Bazilikası; orta kat, 4. yüzyıla ait erken Hristiyan kilisesi; alt kat, Pagan Roma döneminden kalma ve Roma'daki gizli inançlara dair eşsiz bilgiler sunan Mithras Tapınağı ve antik su kanallarını bulundurur.
- Ziyaret Saatleri: 09:00 - 12:30, 15:00 - 18:00.
- Giriş Ücreti: 10€.
- Bilet ve Detaylar: xxx
Basilica dei Santi Silvestro e Martino ai Monti
Burası benim için ayrı bir yere sahip çünkü öylesine gezerken tesadüfen keşfettiğim ücretsiz bir yeraltı şehri bulunduruyor. Roma'nın en eski kiliselerinden biri, Kolezyum'a da yakın, üstelik Roma'daki tarihi hac noktalarından biri bilgisi ile geziyordum. Sonra da aşağı doğru bir merdiven farkettim. Genelde bu yazıda da fark edeceğiniz gibi yeraltı şehirleri biletli olur. Burda merdiven önünde ne ücret bilgisi ne de bir görevli bulunuyordu. Sonradan araştırdım ki sadece rehberli geziler ücretliymiş. Ücretli olan bazı yeraltı yerlerinden bile daha büyük olunca heyecanım da katlandı tabi.
Bazilikanın temelleri, MS 1. yüzyıla tarihlenen antik bir Roma yapısının üzerine inşa edilmiş, MS 3. yüzyıldan kalma eski bir Roma evine ait kalıntılar bulunan, erken Hristiyan topluluklarının gizli ibadet yeri olarak kullanıldığı düşünülen bir yeraltı bölümü mevcut. Bu yazıda bulunan diğer yerler kadar popüler olmadığı için de muhtemelen gezen tek kişi siz olacaksınız ve yer altındaki eski duvar kalıntıları ve erken Hristiyan freskleriyle karşılaşacaksınız.
- Ziyaret Saatleri: 08:30 - 12:00 / 15:30 - 19:00
- Giriş Ücreti: Ücretsiz.
Stadio di Domiziano (Domitianus Stadyumu) - Piazza Navona’nın Altındaki Yeraltı Şehri
Piazza Navona’nın altında Roma’daki tek antik stadyumu keşfedebileceğinizi biliyor muydunuz?
MS 86 yılında İmparator Domitianus tarafından yaptırılan Roma’daki ilk ve tek taş stadyum ve yaklaşık 30.000 kişi kapasiteli devasa bir spor kompleksi. Gladyatör dövüşlerinden ziyade koşu, boks ve disk atma gibi antik Yunan tarzı atletizm yarışmaları için kullanılmış.
Piazza Navona’nın bugünkü oval formu, aslında bu stadyumun eski yapısından kaynaklanıyor ve bugün Piazza Navona’nın 4,5 metre altında yer alan kalıntılar ziyarete açık.
- Ziyaret Saatleri: 10:00 - 19:00 (Hafta içi). 10:00 - 20:00 (Hafta sonu).
- Giriş Ücreti: 11€
- Rezervasyon ve Detaylı Bilgi: Resmi Site
Roma’daki En Önemli Katakomplar
Roma'da yaklaşık 50-60 tane katakomp (yeraltı mezarlığı) bulunuyor ama 6 tanesi düzenli olarak ziyarete açık.
San Sebastiano Katakombu (Catacombe di San Sebastiano)
İçerisinde erken Hristiyan freskleri ve mezar odaları bulunan Roma’nın en eski ve en önemli katakomplarından biri. 4. yüzyılda Aziz Sebastiano’nun gömüldüğü yer olarak biliniyor.
- Ziyaret Saatleri: 10:00 - 17:00 (Perşembe kapalı).
- Giriş Ücreti: 10€.
- Rezervasyon ve Detaylar: Resmi Site
San Callisto Katakombu (Catacombe di San Callisto)
Papa II. Fabianus tarafından M.S. 3. yüzyılda yaptırılan, Papa’lara ait mezarların bulunduğu en büyük Hristiyan katakombu.
3. yüzyıldan 16 papanın gömülü olduğu Papa Mezarlığı (Crypt of the Popes) ve Hristiyan şehitlerinden Aziz Cecilia'nın mezarının bulunduğu Aziz Cecilia Şapeli öne çıkan bölümlerden.
- Ziyaret Saatleri: 09:00 - 12:00, 14:00 - 17:00 (Çarşamba kapalı).
- Giriş Ücreti: 10€.
- Rezervasyon ve Detaylar: Resmi Site
Domitilla Katakombu (Catacombe di Domitilla)
Renkli fresklerle süslenmiş antik mezar odaları ile Aziz Nereo ve Achilleo Bazilikası'nın bulunduğu Roma’nın erken dönem Hristiyan topluluklarının izleri görülebildiği 4 katlı ve yaklaşık 15 kilometre uzunluğunda olan Roma’daki en büyük ve en iyi korunmuş katakomplardan biri.
- Ziyaret Saatleri: 09:00 - 12:00, 14:00 - 17:00 (Salı kapalı).
- Giriş Ücreti: 10€.
- Rezervasyon ve Detaylar: Resmi Site
Priscilla Katakombu (Catacombe di Priscilla)
2. yüzyıldan kalma Erken Hristiyan mezarlıklarından biri ve en eski Meryem Ana fresklerinden birine ev sahipliği yapmakta. "Grek Şapeli" ve "Kubbeli Oda" erken Hristiyan sanatının önemli örneklerini içerir.
- Ziyaret Saatleri: 09:00 - 13:00, 14:00 - 17:00 (Pazartesi kapalı).
- Giriş Ücreti: 10€.
- Rezervasyon ve Detaylar: Resmi Site
Hepsini gezecek olsak onlarca euro harcamamız gerekiyor yok mu bunların ücretsiz olduğu bir gün diyecek olursanız: Olmaz mı?! Tabi ki var.
Katakomplar gününde her yıl dünyanın en eski katakomplarına ev sahipliği yapan Roma dahil pekçok şehirde katakomplar ücretsiz olarak gezilebiliyor ancak talep çok olduğu için erken rezervasyon önemli.
Bu yılki katakomplar gününün tarihi net değil ama netleştiğinde tabi ki her ay ülkedeki en önemli etkinlikleri duyduğunuz gibi bu bilgiyi de benden öğrenebilirsiniz, instagramdaki paylaşımlarımı kontrol etmeyi unutmayın.
Bu yazıyı da güncelleyeceğim 🙂
Yazıda verdiğim sitelerle bir işbirliğim bulunmuyor, çoğunlukla resmi siteler zaten.
Seyahatiniz Roma FCO'dan başlıyorsa: Roma FCO Havaalanından – Sim Kart, Merkeze Gidiş ve Toplu Taşıma Meseleleri
İtalya seyahatiniz sırasında hava nasıl olacak, valizde neler taşınmalı: İtalyan Şehirlerinin Aylara Göre Hava Durumu ve Valiz Tüyoları
Musmutlu Seyahatler, Seyahatolojist'iniz 🙂
